وقتی حقیقت در کوچه‌های کوفه گم شد
عاشورای حسینی (علیه‌السلام) تنها یک مقتل نیست؛ نمادی جاودانه از ایمان، مقاومت، حقیقت‌جویی، عدالت‌خواهی و ظلم ستیزی است. عاشورا با تمام درس‌ها و عبرت‌هایش در دل مردم و ادبیات فارسی زنده است. چه بسیارند هنرمندان و نویسندگانی که عاشورا و عشق به امام حسین (علیه‌السلام) آنها را هنرمند کرده و همچنین آن هنرمندانی که بهترین آثارشان برای مکتب عاشورایی حسین بن علی (علیه‌السلام) است.
ادبیات عاشورایی در طول قرن‌ها با آثار متنوع داستانی و غیرداستانی خود، جلوه‌ای عمیق از احساسات، آموزه‌ها و درس‌های اجتماعی عاشورا را ارائه کرده است. از نویسندگان معاصر، افرادی چون «سیدمهدی شجاعی» در «سقای آب و ادب»، «مجید قیصری» در « شَمّاس شامی»، «سلمان کدیور» در « پس از بیست سال» و «محمد محمدیان» در «حسین (علیه‌السلام) از زبان حسین (علیه‌السلام)» تلاش کرده‌اند تا بخشی از این حقیقت بزرگ را در قالب داستان روایت کنند. اما در میان این آثار، رمان «نامیرا» نوشته‌ی «صادق کرمیار» ویژگی منحصر بفردی دارد؛ «کرمیار» علاوه بر بازگو کردن حوادث تاریخی، به بررسی دقیق شرایط اجتماعی و روانی جامعه کوفه در آستانه‌ی گرفتن تصمیمی سرنوشت‌ساز می‌پردازد. تمرکز نویسنده بر ریزش‌ها، دودلی‌ها و انتخاب‌های دشوار مردم، این کتاب را از سایر آثار مشابه متمایز کرده. رمان «نامیرا» داستان دختر و پسری جوان از اهالی کوفه را در روزهایی روایت می‌کند که اشتیاق کوفیان برای حکومت حسینی ـ که به نگارش بیش از ۳۰ هزار نامه منجر شده بود ـ فروکش کرده است. آنها در میان فضای پرآشوب و منفعت‌طلبانه‌ی شهر، در جست‌وجوی حقیقت‌اند؛ اما رفتارهای متناقض سرداران و بزرگان کوفه، آنان را در انتخابی دشوار میان یاری امام حسین(علیه‌السلام) و یا پیوستن به سپاه ابن‌زیاد سرگردان می‌سازد. نثر روان و روایت پرکشش کتاب، خواننده را در دل این فتنه و کشاکش انتخاب‌ها شریک کرده و تاریخ آن روزگار را به شیرینی برایش بیان می‌کند.
نقاط قوت کتاب شامل تصویرسازی دقیق از فضای کوفه، طراحی شخصیت‌های باورپذیر و گزارش سرگذشت شخصیت‌های واقعی و توصیف‌های ساده اما تأثیرگذار است. نویسنده توانسته حس تعلیق و تنش را در سیر داستان به خوبی حفظ کند و همین باعث می‌شود مخاطب تا پایان با اثر همراه بماند. در باب نقاط ضعف کتاب نیز برخی منتقدان بر این نظرند که ریتم روایت در بخش‌هایی کند می‌شود و برخی شخصیت‌های فرعی کمتر عمق یافته‌اند؛ اما این ضعف‌ها به ارزش کلی اثر و پیام اصلی آن هیچ خللی وارد نمی‌کند.
نگاه به عاشورا نباید تنها روایت تاریخ، بدون تحلیل یا صرفاً انجام آیین و مناسک مذهبی باشد؛ این رخداد از زوایای اجتماعی، روان‌شناختی و جامعه‌شناختی قابلیت بازخوانی و تحلیل بیشتری دارد. کتاب «نامیرا» نشان می‌دهد که تحلیل وقایع تاریخی با رویکردی چندجانبه می‌تواند تجربه‌ای زنده و ملموس برای مخاطب امروز فراهم کند. فهم چرایی تردید کوفیان، سازوکارهای ریزش و وفاداری یاران و فشارهای روانی و سیاسی آن دوران، آموزه‌هایی عملی و قابل تأمل برای امروز ما دارد که «نامیرا» در زمینه انتقال این مطالب، بسیار درخشان عمل کرده است. سبک روان، شخصیت‌پردازی دقیق و تصویرسازی کامل از جامعه کوفه باعث شده است تا اثر بیش از بسیاری آثار مشابه، خواننده را جذب کند و در ذهن او ماندگار شود. به همین دلیل، به علاقه‌مندان ادبیات داستانی و همچنین نوجوانان عزیز خواندن این کتاب را توصیه می‌کنم. رمان «نامیرا» که توسط انتشارات نیستان منتشر گشته، در میان اهالی کتاب بسیار محبوب بوده و تا زمان نوشته شدن این مرور ۴۱ بار تجدید چاپ شده است.
