قصه زنانه مردی ارمنی

فاطمه آرامی:
زویا پیرزاد نویسنده ارمنی تبار کشورمان است، که احتمالا نام مشهورترین کتابش را یعنی"چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم" شنیده¬اید. البته نباید هر اثری از یک نویسنده را با قوی‌ترین کتابش مقایسه کنید. با این کار احتمالا توی ذوقتان می‌خورد. از جمله همین کتاب "یک روز مانده به عید پاک" که در جای خودش حرف برای گفتن دارد. این کتاب هم مثل بقیه نوشته‌های خانم پیرزاد، دارای متنی روان، بی‌تکلف، جزئی نگر و برآمده از دل زندگی معمولی است.
داستان این کتاب در دل یک فضای خانوادگی ارمنی شکل می‌گیرد. گرچه شخصیت اصلی داستان، ادموند است، اما روایت کتاب یک روایت زنانه است. "یک روز مانده به عید پاک" داستان زندگی ادموند را از سه مقطع در کودکی، بعد از تاهل و بعد از فوت همسرش روایت می‌کند. در هر مقطع نقش زنان پیرامون ادموند پررنگ است. مادرش، مادربزرگش، دخترش، همسرش و.... شخصیت‌های داستان در عین کوتاه بودن کلی داستان کاملا قابل تصور و کامل هستند. علاوه بر شخصیت‌ها فضاسازی نیز به گونه‌ای است که با به کاربردن عبارات موجز در ذهن مخاطب تصویر ساخته می¬شود. خواننده می‌تواند به راحتی با کتاب ارتباط برقرار کند و خودش را در آن فضا ببیند.
از ویژگی‌های نثر زویا پیرزاد این است که بدون تکلف و تجمل اضافی می‌نویسد. متن کتاب چنان روان و گیرا ست که برای اثبات خود نیازی به هیچ تکلف اضافی ندارد. پیرزاد در این کتاب می‌کوشد تا قصه زنانی را بگوید که نمی‌خواهند در جهت جریان موجود پیش بروند. این اتفاقات در یک بستر قهرمانی اتفاق نمی‌افتد و در بستر زندگی معمولی جریان دارد. همین باعث شده کتاب برای خواننده معمولی، که می‌تواند خود را در قامت شخصیت‌های کتاب ببیند، دارای جذابیت باشد. پیرزاد با اینکه در این نوشته قصد دارد انتقاداتی علیه تفکرات اشتباه خانوادگی مطرح کند، این کار را چنان با هنرمندی انجام می‌دهد که مخاطب ابدا احساس مورد موعظه واقع شدن، دریافت نمی‌کند.
در بخشی از کتاب آمده:"سعی کردم به حرف‌های پدرم فکر کنم که مدام توی گوشم می‌خواند: «مرد است و غرورش» کیفم را دست گرفتم، یاد حرف مادرم افتادم:« مردها اسم حماقت‌هایشان را می‌گذارند غرور.»"
من از بین سه بخش اصلی کتاب، بخش اول، یعنی کودکی ادموند را بیشتر دوست داشتم. گرچه ترجیح می‌دادم پایان روایت‌ها مشخص‌تر باشد، اما از مطالعه کتاب عمیقا لذت بردم. حجم پایین و کشش بالای کتاب باعث می‌شود این کتاب به سرعت خوانده شود.
مطالعه این کتاب علاوه بر لذت فراغت از لحظه، خواننده کتاب را به تفکر در مورد درستی با غلطی رفتارهای مطرح شده در کتاب وادار می‌کند. تا حدی نیز باعث آشنایی با فرهنگ ارامنه ایرانی می‌شود. اگر به روایت‌هایی با فضای زنانه علاقه‌مند باشید این کتاب برایتان دلپذیر خواهد بود. 

شما به پایان ریویو کتاب «یک روز مانده به عید پاک» رسیده‌اید.