کاش می‌توانستم گذشته را تغییر دهم
زندگی انسان چیزی نیست جز سلسله‌ای از انتخاب‌ها. ما هر روز در برابر تصمیم‌های کوچک و بزرگ قرار می‌گیریم و آنچه امروز تجربه می‌کنیم، بازتاب همان انتخاب‌های دیروز ماست؛ انتخاب‌هایی که گاهی مسیر موفقیت را گشوده‌اند وگاهی سایه‌ای از حسرت بر زندگی‌مان افکنده‌اند. بسیاری از آدم‌ها آن‌قدر در گذشته و تصمیم‌های اشتباهشان غرق می‌شوند و یا میان دو راهی‌های امروز سرگردان می‌مانند که فرصت خوب زیستن در لحظه را از دست می‌دهند. همین اهمیت تصمیم‌گیری باعث شده است اندیشمندان زیادی به این موضوع بپردازند؛ از بری شوارتز در «پارادوکس انتخاب» گرفته تا دنیل کانمن در «تفکر، سریع و کند» و آنی دوک در «چگونه تصمیم بگیریم». در میان اندیشمندان ایرانی نیز می‌توان به شهید مطهری در «عدل الهی» و دکتر علی شریعتی در «هبوط» اشاره کرد. البته با توجه به موضوع جبر و اختیار که مسئله‌ای دیرینه در فلسفه دینی به شمار می‌رود کمتر اندیشمند و عالم مسلمانی هست که در مورد «انتخاب» سخن نگفته باشد. با این حال، رمان «کتابخانه نیمه‌شب» نوشته‌ی مت هیگ از زاویه‌ای تازه به این چالش دیرینه نگریسته و یک پرسش اساسی را مطرح می‌کند: «اگر می‌توانستیم گذشته را تغییر دهیم و زندگی‌های دیگری را تجربه کنیم، چه می‌شد؟»
«کتابخانه نیمه‌شب» درباره‌ی زنی افسرده به نام نورا است که احساس می‌کند همه‌ی انتخاب‌هایش اشتباه بوده و هیچ دلیلی برای ادامه ندارد. نورا در آستانه‌ی مرگ، وارد کتابخانه‌ای خیالی می‌شود؛ او با ورق زدن هر کتاب می‌تواند تصمیمات قبلی خود را عوض کند و زندگی جدیدی را تجربه کند. این رمان در حقیقت سفری ذهنی و فلسفی است به درون مفهوم «انتخاب»، جایی که پرسش‌های دیرینه‌ی انسان درباره‌ی سرنوشت، پشیمانی و معنای زندگی بار دیگر به زبانی ساده و داستانی روان طرح می‌شود.
از نقاط قوت اثر می‌توان به روایت ساده و فصل‌بندی کوتاه اشاره کرد که خواننده را پیوسته درگیر نگه می‌دارد. مت هیگ توانسته مفاهیم عمیق فلسفی و روان‌شناختی را با زبانی روان و احساسی بیان کند و شخصیت نورا را به‌گونه‌ای بسازد که برای مخاطب باورپذیر باشد. تنوع تجربه‌های او نیز به جذابیت داستان می‌افزاید. البته برخی خوانندگان حرفه‌ای ممکن است کتاب را در بخش‌هایی شعاری یا نزدیک به آثار خودیاری بدانند و از منظر ادبی آن را سطحی ارزیابی کنند. با این حال، همین سادگی دلیل اصلی محبوبیت جهانی این رمان است زیرا توانسته طیف گسترده‌ای از مخاطبان را درگیر پرسش‌های بنیادین درباره‌ی معنا، هویت و ارزش زندگی کند.
به نظر می‌رسد لازم است اندیشمندان و نویسندگان از زوایای نو و تازه به زندگی آدمی نگاه کنند و همانند مت هیگ، مسائل پیچیده و فلسفی را به گونه‌ای ساده و ملموس ارائه دهند تا مخاطب عام بتواند علاوه بر لذت سرگرمی، مفاهیم عمیق درباره انتخاب، سرنوشت و معنا را نیز درک کند. رمان «کتابخانه نیمه‌شب» نمونه‌ای بارز از این رویکرد است؛ اثری که با روایت داستانی جذاب و شخصیت‌پردازی دقیق، مخاطب را با پرسش‌های بنیادین زندگی روبه‌رو می‌کند و او را وادار به تأمل درباره‌ی تصمیم‌ها و مسیرهای زندگی‌اش می‌نماید.
این اثر نخستین بار با نام «کتابخانه شبانه» در پایگاه کتاب گویای ایران صدا توسط «زهره شادلو» ترجمه و به صورت کتاب صوتی تولید شد. هم‌اکنون نیز به‌صورت رایگان در اختیار علاقمندان قرار دارد. همچنین خوانندگان می‌توانند این کتاب را با ترجمه‌های مختلف از انتشارات مختلف تهیه نمایند. از نگاه نگارنده، این کتاب به همه‌ی نوجوانان و بزرگسالانی که بیش از پانزده سال دارند، خواندنش توصیه می‌شود به‌ویژه آن‌هایی که احساس می‌کنند اگر انتخاب‌های گذشته‌شان متفاوت بود، امروز زندگی بهتری داشتند.
