خانم رییس جمهور
یک خانم سیاه‌پوست در آمریکا چه جایگاهی می‌تواند داشته باشد؟ نخستین بانوی اول سیاه‌پوست بودن در آمریکا چه شکلی‌ست؟ چطور یک خانم از خانواده فقیر می‌تواند در این جایگاه قرار بگیرد؟ واکنش‌اش نسبت به ظلمی که نسبت به سیاه‌پوستان احساس کرده چگونه خواهد بود؟
کتاب «شدن» زندگینامه خودنوشت میشل اوباماست. در«شدن»، خانم اوباما علاوه‌بر شرح زندگی خود، به شرح معضل‌هایی که در آمریکا احساس می‌کند نیز می‌پردازد. از جمله این مسائل می‌توان به تبعیض نژادی علیه سیاه‌پوستان، گروه‌های مسلح در آمریکا، مسائل مربوط به بانوان و تغذیه سالم اشاره کرد.
کتاب در سه بخش اصلی نوشته شده است.
(من شدن): میشل اوباما در این بخش، از دوران طفولیت خود شروع کرده و در مورد زندگی شخصی خود و خانواده‌اش نگاشته است.
(ما شدن): در بخش بعدی به ازدواجش با باراک اوباما و زندگی متأهلی و فرزندانش «ساشا» و «مالیا» پرداخته است.
(بیشتر شدن): در این قسمت به اتفاقات و تحلیل‌های دوران ریاست‌جمهوری همسرش می‌پردازد.
در بخشی از کتاب آمده: «برای من، شدن، رسیدن به جایی یا رسیدن به هدف خاصی نیست. برعکس، آن را حرکتی روبه‌جلو می‌دانم. وسیله‌ای از تغییر تدریجی، راهی برای دستیابی مداوم به زندگی‌ای بهتر.»
کتاب در بخش‌هایی مستقیماً به بیان زندگی پرداخته و در بخش‌هایی به تحلیل اتفاقات پیرامونی می‌پردازد. متن کتاب با توجه به این‌که نویسنده در رشته حقوق تحصیل کرده، متن خوب و روانی‌ست. تقسیم‌بندی به بخش‌های مختلف، باعث ایجاد ساختاری منظم در کتاب شده. در بخش‌هایی توانسته تا الهام بخش باشد بخصوص برای بانوان. علی‌رغم داشتن یک زندگی پیچیده، مخاطب می‌تواند احساس رُوراستی و صداقت را از بین سطور این کتاب برداشت کند.
در برخی موارد زیاد به جزئیات غیرمفید پرداخته شده است. پند و اندرز دادن مستقیم مخاطب به نظرم جزء مواردی‌ست که از جذابیت یک زندگینامه می‌کاهد.
«شدن» به سرعت در آمریکا پرفروش شده و به زبان‌های بسیاری ترجمه شده. علت این اتفاق این است که بانوان، تشنه این‌چنین الگوهایی هستند. شخصی از طبقه تحت ظلم به مقام بالایی رسیده است. لابد می‌تواند الگوی خوبی برای دنبال کردن روش و حرف‌هایش باشد. در جهانی فاقد الگو، این حرف تا حدی می‌تواند درست باشد اما به نظرم برای ما که با الگوهای واقعی زن مسلمان آشنا هستیم، کتاب این کارکرد را- که کارکرد اصلی کتاب است - ندارد.
البته خواندن «شدن» خالی از لطف نیست. از این طریق می‌توان با فرهنگ و سیاست آمریکا آشنا شد. نگاهی از زاویه زندگی شخصی به محله فقیرنشین تا کاخ سفید داشت که به نوبه خود، آموزنده و جالب است.
کتاب توسط انتشارات‌های مختلفی در ایران ترجمه و چاپ شده است. من نسخه ترجمه شده توسط خانم سودابه قیصری از نشر کتاب پارسه را خواندم.
این کتاب قطور 495 صفحه داشت. بعضی از بخش‌های آن را که بیشتر در مورد زندگی شخصی خانم میشل اوباما بود، بیشتر دوست داشتم؛ بخشی که به حالت انگیزشی و شاعرانه نوشته شده بود، برایم جذابیت کمتری داشت. ترجیح می‌دادم بیشتر در مورد جزئیات بدانم تا مسائلی که به وضوح قصد الهام بخشیدن به خواننده را دارد. البته قطعاً بخشی از منظور نویسنده، همین ایجاد اثر بر خواننده بوده است.
خواندن این کتاب را به علاقه‌مندان به فرهنگ‌های مختلف توصیه میکنم.
